TS Nguyễn Đình Cung: ‘Kinh tế tư nhân là động lực chủ chốt cho sự phát triển’

Trong bối cảnh nền kinh tế toàn cầu đang thay đổi nhanh chóng, việc xác định kinh tế tư nhân là động lực chính cho sự phát triển không chỉ là một quan điểm mà còn là một yêu cầu cấp thiết. TS Nguyễn Đình Cung, một chuyên gia hàng đầu trong lĩnh vực kinh tế, đã nhấn mạnh rằng việc phát huy sức mạnh của các doanh nghiệp tư nhân sẽ tạo ra “ngọn lửa kinh doanh” mạnh mẽ, thúc đẩy sự phát triển bền vững cho nền kinh tế Việt Nam.

TS Nguyễn Đình Cung, người từng giữ chức vụ Viện trưởng Viện Nghiên cứu quản lý kinh tế Trung ương, đã có những chia sẻ sâu sắc về vai trò của kinh tế tư nhân trong việc xây dựng nền tảng pháp lý cho sự phát triển của doanh nghiệp tại Việt Nam. Ông được coi là một trong những người có công lớn trong việc xây dựng các phiên bản đầu tiên của Luật Doanh nghiệp, khẳng định vị trí của khu vực tư nhân trong nền kinh tế.

Thay đổi quan điểm về kinh tế tư nhân

– Tổng Bí thư Tô Lâm đã chỉ ra rằng kinh tế tư nhân là động lực quan trọng nhất cho sự phát triển kinh tế. Ông có suy nghĩ gì về quan điểm này?

– Kinh tế tư nhân tại Việt Nam đã bắt đầu hình thành từ những năm 1990, khi các luật về doanh nghiệp tư nhân được ban hành, tạo ra một nền tảng pháp lý vững chắc cho sự phát triển của khu vực này. Đến năm 2000, Luật Doanh nghiệp đã mở rộng quyền tự do kinh doanh, cho phép người dân tham gia vào nhiều lĩnh vực mà trước đây bị hạn chế. Đây chính là thời điểm mà khu vực tư nhân thực sự bùng nổ và trở thành một phần không thể thiếu trong nền kinh tế.

Đến năm 2011, khi Việt Nam đặt ra mục tiêu đổi mới mô hình tăng trưởng, khu vực tư nhân đã được khuyến khích phát triển mạnh mẽ hơn, với vai trò được nâng cao trong Nghị quyết 10 của Hội nghị Trung ương năm 2017. Kinh tế tư nhân không chỉ là nguồn lực mà còn là động lực chính cho sự phát triển, thể hiện sức mạnh vượt bậc khi được khơi dậy và kích thích.

– Tuy nhiên, kinh tế tư nhân vẫn chưa phát triển mạnh mẽ về quy mô và năng lực cạnh tranh. Ông nghĩ nguyên nhân do đâu?

– Khu vực tư nhân hiện đang phải đối mặt với nhiều rào cản, từ nhận thức của xã hội đến chính sách hỗ trợ. Trước đây, chúng ta thường đánh giá doanh nghiệp tư nhân dựa trên quy mô, dẫn đến việc thiếu các chính sách phù hợp để hỗ trợ họ phát triển. Hơn 40 năm đổi mới, khu vực tư nhân vẫn chưa được ưu đãi như doanh nghiệp nhà nước và khu vực FDI, dẫn đến việc họ gặp khó khăn trong việc gia nhập thị trường và nâng cao năng lực cạnh tranh.

Giải pháp cho sự phát triển của kinh tế tư nhân

– Theo ông, Việt Nam cần có những thay đổi gì để thúc đẩy sự phát triển của doanh nghiệp tư nhân?

– Tổng Bí thư Tô Lâm đã nhấn mạnh rằng sự ổn định vĩ mô là điều kiện tiên quyết để nền kinh tế phát triển. Doanh nghiệp cần có sự an tâm để đưa ra các quyết định đầu tư dài hạn. Để làm được điều này, hệ thống pháp luật cần phải bảo đảm quyền tự do kinh doanh và quyền sở hữu tài sản của doanh nghiệp. Chúng ta cần thống nhất quan điểm rằng mọi người có quyền tự do kinh doanh trong các lĩnh vực mà pháp luật không cấm.

Việc cải thiện thực thi pháp luật cũng rất quan trọng, đặc biệt trong lĩnh vực hợp đồng và giải quyết tranh chấp. Khi các tranh chấp được xử lý công bằng, doanh nghiệp sẽ yên tâm hơn trong việc đầu tư và phát triển. Nhà nước cũng cần hỗ trợ doanh nghiệp tư nhân tham gia vào các dự án lớn, từ đó giúp họ trở thành lực lượng tiên phong trong công nghiệp và hiện đại hóa đất nước.

– Ông có thể chia sẻ thêm về những điểm nghẽn trong thể chế và môi trường kinh doanh mà khu vực tư nhân đang gặp phải?

– Tôi hy vọng sẽ có một cuộc cách mạng trong việc đơn giản hóa quy định. Thể chế hiện tại đang là một điểm nghẽn lớn, và chúng ta cần mạnh dạn “đập bỏ” những quy định không cần thiết để tạo ra một hệ thống pháp luật hiệu quả hơn. Việc này không dễ dàng, nhưng cần thiết để tạo ra một môi trường kinh doanh thuận lợi cho khu vực tư nhân.

Kích thích tinh thần khởi nghiệp

– Ông nghĩ rằng có những giải pháp nào có thể thực hiện ngay để thu hút nguồn lực từ kinh tế tư nhân?

– Chúng ta cần khôi phục niềm tin cho khu vực tư nhân, khơi dậy tinh thần khởi nghiệp và đổi mới sáng tạo. Các giải pháp cần phải tạo ra động lực cho doanh nghiệp, giúp họ cảm thấy hứng thú và khao khát đầu tư, phát triển. Nếu làm được điều này, chúng ta sẽ thấy sự xuất hiện của một thế hệ doanh nhân mới.

Trong quá khứ, tinh thần kinh doanh đã từng rất mạnh mẽ, nhưng hiện nay, nhiều doanh nghiệp vẫn đang gặp khó khăn và chưa được hỗ trợ kịp thời. Chúng ta cần bắt đầu từ những hành động nhỏ để doanh nghiệp cảm nhận được sự thay đổi và khôi phục niềm tin.

– Theo ông, doanh nghiệp tư nhân cần thay đổi ra sao để có thể bứt phá?

– Khu vực tư nhân hiện đang đứng trước nhiều cơ hội lớn. Họ cần đầu tư vào nghiên cứu và phát triển, ứng dụng công nghệ để tạo ra sản phẩm và dịch vụ có giá trị gia tăng cao. Việc áp dụng các chuẩn mực quản trị quốc tế và minh bạch thông tin cũng rất quan trọng để xây dựng uy tín và thu hút đầu tư. Cuối cùng, việc tham gia vào chuỗi cung ứng toàn cầu sẽ giúp doanh nghiệp mở rộng quy mô và khẳng định vị thế trên thị trường quốc tế.

Phương Dung