Hà Nội, sáng 21/7, không khí trầm lắng bao trùm lễ tang của họa sĩ Lê Thiết Cương, khi hai con trai cùng bạn bè, đồng nghiệp tiễn đưa ông về nơi an nghỉ cuối cùng. Những bản giao hưởng mà ông yêu thích vang lên, tạo nên một không gian đầy cảm xúc và kỷ niệm.
Lễ tang diễn ra trong bầu không khí trang nghiêm, giữa những cơn mưa lạnh của Hà Nội. Con trai cả của ông, Lê Nguyên Nhật, cùng em trai đã chuẩn bị chu đáo cho buổi lễ, với tâm nguyện thực hiện đúng những điều cha đã dặn dò trước khi ra đi: “Hãy mở lòng, bố chỉ sợ các con không có nhiều bạn bè”. Những kỷ niệm cuối cùng của họa sĩ với các con được nhắc lại, khi ông từng nói rằng: “Bố được rất nhiều người yêu thương và sẽ chiến đấu vì những người yêu thương bố”. Ông đã qua đời vào ngày 17/7, sau một thời gian dài chống chọi với căn bệnh ung thư.
Trong giây phút mặc niệm, nghệ sĩ sáo Lê Thư Hương đã thổi bài Siciliano của Sebastian Bach, một trong những tác phẩm mà họa sĩ yêu thích. Âm thanh du dương ấy khiến nhiều người có mặt không khỏi rơi lệ, nhớ về một người nghệ sĩ tài hoa và đầy tâm huyết.
Di ảnh của họa sĩ được đặt trang trọng, thể hiện hình ảnh ông đứng trước tấm toan trắng, tay cầm bút vẽ. Những người bạn đồng nghiệp đã không ngừng nhắc về ông với ba từ: kỷ luật, tài hoa và tối giản. Họa sĩ đã sống và làm việc miệt mài gần nửa thế kỷ, luôn khao khát tìm kiếm cái đẹp trong nghệ thuật và cuộc sống.
Chặng đường nghệ thuật của ông được Chủ tịch Hội Mỹ thuật Việt Nam, ông Lương Xuân Đoàn, ghi nhận trong điếu văn: “Lê Thiết Cương là người nhẹ nhàng theo Phật pháp và Kinh dịch, nhưng cũng rất ngang ngạnh và độc đáo, một nét tính cách không thể nhầm lẫn. Ông luôn quảng giao với đồng nghiệp và yêu thương thế hệ trẻ, bảo vệ những cách nghĩ và phong cách sáng tạo riêng biệt của mình.”
Nghệ sĩ Lê Thư Hương thổi sáo trong phút mặc niệm họa sĩ Lê Thiết Cương
Với 26 triển lãm cá nhân và 10 triển lãm nhóm, họa sĩ đã để lại dấu ấn sâu đậm trong nền mỹ thuật Việt Nam đương đại. Ông là một trong những nghệ sĩ tiên phong trong việc tìm tòi và phát triển bút pháp mới, thành công với nhiều chất liệu khác nhau từ màu bột, sơn dầu, sơn mài đến gốm và điêu khắc.
Ông Vi Kiến Thành, cựu Cục trưởng Mỹ thuật, Nhiếp ảnh và Triển lãm, đã đánh giá cao tinh thần khổ luyện của họa sĩ trong việc theo đuổi phong cách tối giản. Ông cho rằng: “Chủ nghĩa này phù hợp với những người có tư duy triết học Á Đông, đòi hỏi họa sĩ phải miệt mài rèn giũa hình và nét, bởi ranh giới giữa tối giản và dễ dãi rất mong manh”. Trong ký ức của ông, họa sĩ không chỉ đam mê hội họa mà còn có nhiều thành công trong các lĩnh vực khác như văn chương và xuất bản.
Trong lễ tang, gia đình đã chăm chút từng chi tiết, từ cách bài trí đến di ảnh, thể hiện phong cách nghệ thuật của họa sĩ. Dòng người đến viếng được hòa quyện với âm nhạc của các tác phẩm giao hưởng mà ông yêu thích, như Bach, Chopin và Beethoven. Trước khi ra đi, họa sĩ đã tìm thấy niềm an ủi trong âm nhạc và thi ca, giúp ông quên đi nỗi đau thể xác.
Hoa sen và hoa hồng, hai loài hoa mà họa sĩ yêu thích, được trang trí quanh bàn thờ và áo quan. Là một người yêu Phật pháp, ông đã vẽ nhiều bức tranh về hoa sen. Những ngày cuối đời, ông được trở về căn nhà thân yêu trên phố Lý Quốc Sư, Hà Nội, nằm trong vòng tay mẹ.
Nguyên Nhật – con trai cả họa sĩ. Ảnh: Giang Huy
Trên bàn viết sổ tang, gia đình đã đặt hoa tươi và tờ báo có bài viết về ông. Bài viết khép lại với câu: “Đa tài, kiến tạo cái đẹp bằng nhiều con đường, Lê Thiết Cương là bạn hữu của nhiều giới và là một con người sống nghĩa tình, có chiều sâu văn hóa. Hành trình của cái đẹp nơi anh đã dừng lại với sự nghiệt ngã của số phận, nhưng cái đẹp mà ông thắp lên vẫn còn ở lại”.
Ngoài những người bạn trong giới hội họa và văn học, nhiều hàng xóm, bạn học cũ và người yêu tranh cũng đến đưa tiễn ông. Tất cả đều nhớ về một Lê Thiết Cương hào sảng, trượng nghĩa và có sự kiêu ngạo của một nghệ sĩ tài hoa.
Tác giả Như Bình, một người bạn của họa sĩ, đã viết trong sổ tang bài thơ Về một mùa sen chết gục:
“Cương ơi khóc anh một giọt thủy tinh khóc anh một bình ngọc vỡ sắc như lưỡi dao oan rơi trên lá cỏ khóc anh một miền sen chết gục
hoang tàn mùa hạ vừa đi”.
Họa sĩ sinh năm 1962, trong một gia đình có truyền thống nghệ thuật. Ông theo học tại trường Sân khấu – Điện ảnh Hà Nội từ năm 1985 đến 1990. Với gần 40 năm theo đuổi phong cách hội họa tối giản, ông đã thực hành và thể nghiệm qua nhiều nhánh rẽ khác nhau.
Không chỉ nổi bật trong lĩnh vực mỹ thuật, họa sĩ còn thành danh trong nhiều lĩnh vực khác như nhiếp ảnh, điêu khắc, kiến trúc và thiết kế. Ông đã tham gia nhiều triển lãm trong và ngoài nước, đồng thời làm giám tuyển cho nhiều sự kiện nghệ thuật, với tác phẩm thuộc bộ sưu tập của Bảo tàng Quốc gia Singapore.
Họa sĩ còn có duyên viết phê bình, với cuốn Thấy (2017) và Trò chuyện với hội họa (2025). Trước khi ra đi, ông đã hoàn thành cuốn tản văn mới và chuẩn bị cho một triển lãm lớn.
Hà Thu
Thông báo chính thức: Tinmoi24h.org không hợp tác với bất kỳ bên thứ ba nào để cung cấp dịch vụ nội dung hoặc bán sản phẩm liên quan đến tin tức. Mọi thông tin chính thức chỉ được phát hành qua các kênh chính thức của chúng tôi, bao gồm website tinmoi24h.org và các tài khoản mạng xã hội được xác nhận.
Chúng tôi chỉ hỗ trợ và đảm bảo chất lượng cho những người dùng truy cập trực tiếp qua các nền tảng chính chủ. Chất lượng đi đôi với uy tín, vì vậy quý độc giả hãy cân nhắc kỹ, tránh sử dụng các nguồn tin không rõ ràng hoặc không được hỗ trợ chính thức từ chúng tôi. Xin cảm ơn!
