Khu Cây Da Sà: Hành Trình Từ Tệ Nạn Đến Sự Đổi Thay

Xóm “phù dung” và quá khứ tăm tối

Ngày nay, con đường An Dương Vương thuộc quận Bình Tân, TPHCM, đã trở thành một nơi nhộn nhịp với hương thơm của bánh tiêu. Tuy nhiên, ít ai biết rằng, nơi đây từng là một trong những điểm nóng về ma túy, với mùi thuốc phiện nồng nặc bao trùm. Khu vực này, được gọi là Cây Da Sà, đã từng là “thủ phủ ma túy” của Sài Gòn vào những năm 1950.

Khu Cây Da Sà, hiện nay thuộc phường Bình Trị Đông và phường 13 quận 6, đã chứng kiến nhiều biến động. Những con hẻm nhỏ, đặc biệt là hẻm 324 đường Tỉnh lộ 10, đã trở thành nơi trú ngụ của nhiều tệ nạn xã hội. Người dân nơi đây thường gọi khu vực này là xóm “phù dung”, một cái tên gợi nhớ đến những ký ức đau thương.

Ông Vòng A Sáng, một người sống lâu năm tại đây, chia sẻ rằng, trước đây, hẻm chủ yếu là nơi cư trú của người Hoa, với những con đường đất nhỏ hẹp. Sau này, khi người dân xây dựng nhà theo quy hoạch, các con hẻm trở nên thẳng tắp và giống nhau như một mê cung. Điều này khiến cho người lạ cảm thấy khó khăn trong việc tìm đường ra.

Trong những “mê cung” này, người dân đã sống đoàn kết, hỗ trợ nhau trong cuộc sống hàng ngày, bên cạnh những trùm ma túy nổi tiếng. Tuy nhiên, sự cám dỗ của đồng tiền đã khiến một số người sa vào con đường buôn bán ma túy, làm gia tăng tệ nạn trong khu vực.

Cuộc sống trong nỗi sợ hãi

Để tồn tại trong môi trường đầy rẫy tệ nạn, người dân nơi đây đã hình thành một tinh thần đoàn kết mạnh mẽ. Ông Lương, 67 tuổi, cho biết rằng, dù có mâu thuẫn với nhau, nhưng khi có chuyện xảy ra, họ sẽ gác lại mọi bất đồng để bảo vệ lẫn nhau. Tinh thần này đã giúp họ vượt qua nhiều khó khăn.

Ông Sáng cũng cho biết, trong quá khứ, ông không dám công khai địa chỉ của mình khi ra ngoài. Chỉ cần nghe đến “dân khu Cây Da Sà”, nhiều người đã tỏ ra e ngại và tránh xa. Điều này đã tạo ra một rào cản lớn cho người dân nơi đây trong việc tìm kiếm cơ hội việc làm và tình duyên.

Để thoát khỏi sự cám dỗ của ma túy, cư dân hẻm 324 đã chuyển sang buôn bán bánh tiêu, bánh bò. Họ đã học nghề làm bánh để mưu sinh, tạo dựng cuộc sống mới cho bản thân và gia đình.

Vào những năm 1980, chính quyền đã thực hiện các chiến dịch truy quét mạnh mẽ nhằm vào các tụ điểm ma túy tại khu Cây Da Sà. Nhờ đó, tệ nạn đã được xóa bỏ, và người dân bắt đầu tìm kiếm việc làm tại các nhà máy, xí nghiệp.

Hiện nay, nhiều người từng bán hàng rong trong hẻm đã ra mặt đường Tỉnh lộ 10 để buôn bán, hình thành nên một chợ nhỏ tự phát. Chợ này hoạt động cả ngày, cung cấp đủ mặt hàng thiết yếu cho người dân trong khu vực.

Các hộ sản xuất bánh tiêu, bánh bò đã tạo thành một xóm nghề nhộn nhịp, không chỉ phục vụ nhu cầu của người dân mà còn thu hút khách hàng từ xa. Ngoài những món truyền thống, họ còn mở rộng thêm các loại bánh khác như bánh da lợn, bánh chuối, bánh bao chỉ,…

Bà Ngô Thị Thu, Trưởng khu phố 31, phường Bình Trị Đông, cho biết rằng, vào năm 1995, thành phố đã tiến hành chỉnh trang đô thị tại khu Cây Da Sà. Hẻm được nâng cấp, cống rãnh được xây dựng, và nhà cửa được cải tạo.

Hiện tại, hẻm 324 đã trở nên an toàn hơn, không còn xảy ra các vụ đánh nhau hay trộm cắp. Người dân nơi đây nổi tiếng với tinh thần đoàn kết, giúp đỡ lẫn nhau trong những lúc khó khăn. Trong thời gian đại dịch, không có hộ nào thiếu thốn lương thực, bởi mọi người đều chia sẻ và hỗ trợ nhau.