Hồi ức về ngôi trường báo chí đầu tiên của Việt Nam

Ngôi trường dạy làm báo đầu tiên của Việt Nam không chỉ là nơi đào tạo những nhà báo tài năng mà còn là một phần quan trọng trong lịch sử báo chí cách mạng. Hình ảnh các học viên cùng nhau ăn cơm độn sắn, măng và tập viết phóng sự giữa núi rừng Việt Bắc đã trở thành ký ức không thể nào quên.

Cuốn sách tổng hợp tư liệu, bút tích và bài viết của nhiều tác giả về ngôi trường này sẽ được phát hành vào năm 2024, nhân dịp kỷ niệm 75 năm ngày thành lập trường, đồng thời hướng tới kỷ niệm 100 năm ngày báo chí cách mạng Việt Nam.

Trường dạy làm báo đầu tiên mang tên Huỳnh Thúc Kháng, được thành lập trong thời kỳ kháng chiến chống Pháp, tọa lạc tại tỉnh Thái Nguyên. Dưới sự chỉ đạo của Chủ tịch Hồ Chí Minh, Tổng bộ Việt Minh đã quyết định thành lập trường này. Lớp học đầu tiên khai giảng vào ngày 4/4 và bế giảng vào ngày 6/7/1949 với 42 học viên, trong đó có ba nữ sinh. Họ đã được học tập dưới sự dẫn dắt của những người thầy nổi tiếng như Tổng Bí thư Trường Chinh, Đại tướng Võ Nguyên Giáp, Tố Hữu và nhiều nhà văn, nhà báo khác. Tuy nhiên, do hoàn cảnh khó khăn, trường chỉ đào tạo một khóa duy nhất. Đến năm 2019, trường đã được công nhận là Di tích quốc gia.

Trường được đặt theo tên của nhà yêu nước Huỳnh Thúc Kháng, người đã có nhiều đóng góp cho sự nghiệp giải phóng dân tộc và là chủ bút của tờ báo đầu tiên viết bằng chữ Quốc ngữ ở miền Trung. Ông đã dành cả cuộc đời mình cho sự nghiệp báo chí và cách mạng.

Trong bút tích của mình, nhà văn Nam Cao đã chia sẻ rằng nếu ông có được cơ hội như các học viên hiện tại, được học hỏi từ những người thầy xuất sắc, thì ông đã không phải mất nhiều thời gian để tìm hiểu và phát triển nghề viết báo.

Cuốn sách cũng trích dẫn thư của Chủ tịch Hồ Chí Minh gửi lớp học, trong đó Người nhấn mạnh tầm quan trọng của việc gần gũi với nhân dân và việc cần thiết phải kiểm tra lại bài viết nhiều lần trước khi công bố.

Những kỷ niệm của các học viên tại trường được ghi lại trong cuốn sách này. Nhà báo Nông Việt Liêm nhớ lại giảng đường hình chữ U, nơi các học viên cùng nhau học tập và trao đổi ý tưởng. Dù trong hoàn cảnh kháng chiến, thầy trò vẫn nghiêm túc trong việc dạy và học, từ khái niệm báo chí đến cách viết phóng sự, điều tra và tổ chức tòa soạn.

Hơn 40 học viên được chia thành bảy tổ, mỗi tổ có tổ trưởng để quản lý. Lớp học bắt đầu từ sáng sớm và kéo dài đến tối muộn, trong khi các học viên sinh hoạt tại chiến khu với những bữa ăn đơn giản nhưng đầy tình cảm.

Không khí học tập tại trường rất sôi nổi, với những cuộc tranh luận và thi đua giữa các học viên. Họ không chỉ học viết báo mà còn tham gia vào các hoạt động văn nghệ, với sự giảng dạy của nhiều nhà văn, nhà thơ nổi tiếng. Các giảng viên luôn tạo không khí thân thiện, gần gũi với học viên.

Nhà báo Trần Kiên, một trong những học viên của trường, đã chia sẻ những kỷ niệm đáng nhớ về những giờ học thực tế, nơi ông được thực hành viết phóng sự sau khi đi thực tế tại các thôn làng. Những kỷ niệm vui vẻ và những bài học quý giá đã theo ông suốt cuộc đời.

Ngày bế giảng là một khoảnh khắc xúc động, khi các học viên chia tay nhau với những lời hứa sẽ tiếp tục viết và cống hiến cho sự nghiệp báo chí. Họ đã tỏa đi khắp nơi, mang theo những kỷ niệm và bài học quý giá từ trường.

Cuốn sách cũng trích dẫn diễn văn bế giảng của nhà báo Đỗ Đức Dục, nhấn mạnh rằng nghề viết báo đòi hỏi sự tiến bộ không ngừng và lòng yêu nghề mãnh liệt.

Cuốn sách về trường dạy làm báo Huỳnh Thúc Kháng không chỉ là một tài liệu quý giá mà còn là một minh chứng cho sự phát triển của nền báo chí cách mạng Việt Nam. Tác phẩm này được biên soạn bởi nhiều tác giả và đã thu thập được nhiều tư liệu quý giá, góp phần làm sáng tỏ tầm quan trọng của báo chí trong lịch sử dân tộc.

Châu Anh