Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hùng: ‘Quyết tâm và hành động đúng sẽ dẫn đến thành công’

Trong bối cảnh hiện nay, khi mà khoa học công nghệ đang trở thành động lực chính cho sự phát triển của đất nước, Bộ trưởng Khoa học và Công nghệ Nguyễn Mạnh Hùng đã nhấn mạnh rằng, chỉ cần có quyết tâm và phương pháp đúng đắn, mọi mục tiêu đều có thể đạt được.

Tròn một tháng sau khi Bộ Khoa học và Công nghệ được hợp nhất với Bộ Thông tin và Truyền thông, Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hùng đã có những chia sẻ sâu sắc về định hướng phát triển ngành, dựa trên ba trụ cột quan trọng của Nghị quyết 57: Khoa học công nghệ, Đổi mới sáng tạo và Chuyển đổi số.

Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hùng trong buổi làm việc tại Bộ Khoa học và Công nghệ ngày 1/3. Ảnh: Lưu Quý

– Bộ trưởng có thể cho biết ý nghĩa của việc hợp nhất hai bộ trong bối cảnh hiện nay?

– Việc hợp nhất Bộ Khoa học và Công nghệ với Bộ Thông tin và Truyền thông không chỉ đơn thuần là một sự thay đổi về tổ chức, mà còn là một bước đi chiến lược nhằm kết nối ba lĩnh vực quan trọng: khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số. Đây là một mô hình mà rất ít quốc gia trên thế giới thực hiện, và Việt Nam đang đi đầu trong việc áp dụng mô hình này để thúc đẩy sự phát triển bền vững.

Việt Nam cần phải tận dụng lợi thế của mình để phát triển khoa học công nghệ trong kỷ nguyên số. Chuyển đổi số không chỉ là một xu hướng, mà còn là một yêu cầu cấp thiết để phát triển nhanh chóng và hiệu quả. Trong cuộc cách mạng công nghiệp 4.0, công nghệ số đóng vai trò chủ đạo, và việc kết hợp giữa khoa học công nghệ và đổi mới sáng tạo sẽ tạo ra những giá trị thực tiễn cho nền kinh tế.

Đổi mới sáng tạo không chỉ là một khái niệm, mà còn là một phương pháp tiếp cận mà người Việt Nam có thể áp dụng một cách linh hoạt và sáng tạo. Chúng ta cần phải đẩy mạnh chuyển đổi số để tạo ra môi trường thuận lợi cho sự phát triển của khoa học công nghệ.

– Bộ trưởng có thể giải thích rõ hơn về mối quan hệ giữa ba lĩnh vực này không?

– Khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số là ba yếu tố không thể tách rời. Khoa học công nghệ cung cấp nền tảng tri thức, đổi mới sáng tạo là quá trình ứng dụng tri thức đó vào thực tiễn, còn chuyển đổi số là môi trường để những ứng dụng này phát triển. Sự kết hợp này sẽ tạo ra một hệ sinh thái mạnh mẽ, thúc đẩy sự phát triển kinh tế – xã hội.

Trong năm nay, Luật Khoa học và Công nghệ sẽ được sửa đổi để nhấn mạnh vai trò của đổi mới sáng tạo, đưa nó ngang hàng với khoa học công nghệ. Điều này sẽ tạo ra một bước ngoặt quan trọng trong việc ứng dụng khoa học công nghệ vào thực tiễn, góp phần nâng cao năng lực cạnh tranh quốc gia.

Đổi mới sáng tạo không chỉ là việc áp dụng công nghệ mới, mà còn là khả năng tạo ra những sản phẩm và dịch vụ độc đáo, đáp ứng nhu cầu thực tế của thị trường. Việt Nam cần phải khuyến khích sự sáng tạo từ mọi tầng lớp, từ doanh nghiệp đến người dân, để tạo ra một nền kinh tế đổi mới và bền vững.

– Bộ trưởng có thể cho biết cách nào để thu hẹp khoảng cách giữa khoa học công nghệ và đời sống thực tiễn?

– Để thu hẹp khoảng cách này, chúng ta cần phải thay đổi cách tiếp cận trong nghiên cứu và phát triển. Thay vì chỉ tập trung vào nghiên cứu từ trên xuống, chúng ta cần lắng nghe nhu cầu thực tế từ doanh nghiệp và người dân. Điều này sẽ giúp cho các nghiên cứu khoa học trở nên thực tiễn hơn và có giá trị ứng dụng cao hơn.

Chúng ta cần xây dựng mối quan hệ chặt chẽ giữa Nhà nước, viện nghiên cứu và doanh nghiệp, trong đó doanh nghiệp là trung tâm. Khi doanh nghiệp có nhu cầu, họ sẽ chủ động tìm kiếm sự hợp tác với các viện nghiên cứu để giải quyết vấn đề của mình.

– Bộ trưởng có thể chia sẻ về cách mà ba lĩnh vực này sẽ đóng góp vào sự phát triển kinh tế – xã hội?

– Khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số sẽ là động lực chính cho sự phát triển kinh tế. Nếu Việt Nam muốn đạt được mức tăng trưởng 10% GDP, ba lĩnh vực này cần đóng góp ít nhất 5%. Đặc biệt, trong giai đoạn 2025-2030, đổi mới sáng tạo sẽ đóng góp khoảng 3-3,5%, chuyển đổi số 1,5% và khoa học công nghệ 1%. Điều này cho thấy tầm quan trọng của việc đầu tư vào ba lĩnh vực này để đảm bảo sự phát triển bền vững cho đất nước.

Để quản lý hiệu quả khoa học công nghệ, chúng ta cần phải có các tiêu chí đánh giá rõ ràng về hiệu quả hoạt động của ba lĩnh vực này. Việc đo lường kết quả đầu ra sẽ giúp chúng ta chuyển đổi từ quản lý đầu vào sang quản lý đầu ra, từ đó tạo ra những thay đổi tích cực trong nghiên cứu và phát triển.

– Bộ trưởng có kế hoạch gì để thúc đẩy đổi mới sáng tạo trong thời gian tới?

– Đổi mới sáng tạo sẽ được thúc đẩy thông qua việc đầu tư vào công nghệ mới và cải tiến quy trình sản xuất. Nhà nước sẽ hỗ trợ doanh nghiệp trong việc đổi mới công nghệ, đồng thời thành lập quỹ đổi mới công nghệ để hỗ trợ các doanh nghiệp khởi nghiệp. Chúng ta cần tạo ra một môi trường thuận lợi để khuyến khích sự sáng tạo và khởi nghiệp, từ đó tạo ra những sản phẩm và dịch vụ mới, đáp ứng nhu cầu của thị trường.

Việt Nam cần phải xây dựng một hệ sinh thái khởi nghiệp sáng tạo mạnh mẽ, với sự hỗ trợ từ quỹ đầu tư mạo hiểm quốc gia. Điều này sẽ giúp cho các doanh nghiệp khởi nghiệp có cơ hội phát triển và tạo ra những sản phẩm đột phá.

Bộ trưởng Khoa học Công nghệ Nguyễn Mạnh Hùng trong buổi làm việc với Khối đổi mới sáng tạo, thuộc Bộ, ngày 24/3. Ảnh: LAD

– Làm thế nào để chuyển đổi số có thể đóng góp 1-1,5% GDP?

– Để chuyển đổi số đóng góp 1-1,5% GDP, chúng ta cần phải đầu tư vào hạ tầng số và phát triển kinh tế số. Nhà nước cần phải có những quyết định mạnh mẽ để thúc đẩy chuyển đổi số, từ việc cung cấp dịch vụ công trực tuyến đến việc xây dựng nguồn tài nguyên dữ liệu. Chỉ cần có quyết tâm và hành động đúng, chúng ta có thể đạt được mục tiêu này trong thời gian ngắn.

– Bộ trưởng có thể chia sẻ về tầm quan trọng của tiêu chuẩn trong phát triển khoa học công nghệ không?

– Tiêu chuẩn là một công cụ quan trọng trong việc thúc đẩy phát triển khoa học công nghệ và đổi mới sáng tạo. Chúng ta cần phải sử dụng tiêu chuẩn để dẫn dắt sự phát triển của quốc gia, từ đó tạo ra những sản phẩm và dịch vụ chất lượng cao, đáp ứng nhu cầu của thị trường.

– Cuối cùng, Bộ trưởng có thể cho biết về cơ hội phát triển khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số trong bối cảnh hiện nay?

– Việt Nam đang đứng trước nhiều thách thức lớn, nhưng cũng là cơ hội để phát triển. Khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số sẽ là chìa khóa để Việt Nam vượt qua những khó khăn này. Chúng ta cần phải tập trung vào việc giải quyết các vấn đề cấp bách, đầu tư có trọng tâm để tạo ra sự bứt phá trong ba lĩnh vực này. Quyết định đúng đắn và sự đồng lòng của toàn xã hội sẽ giúp chúng ta đạt được những mục tiêu lớn lao trong tương lai.

Quang Minh