Biến Vỏ Sầu Riêng Thành Than Sinh Học và Giấm Gỗ: Giải Pháp Bền Vững

Sầu riêng, được mệnh danh là “vua trái cây”, đang trở thành một hiện tượng nổi bật tại châu Á, đặc biệt là khi Trung Quốc chi tới 6,7 tỷ USD mỗi năm để nhập khẩu loại trái cây này. Tại Việt Nam và Thái Lan, sầu riêng không chỉ mang lại lợi nhuận cao cho nông dân mà còn giúp nhiều người thay đổi cuộc sống, trở thành triệu phú.

Tuy nhiên, một thực tế đáng chú ý là chỉ có khoảng 30-35% trọng lượng của quả sầu riêng là phần ăn được, còn lại 65-70% là vỏ và hạt thường bị bỏ đi. Điều này dẫn đến một lượng lớn chất thải hữu cơ, gây ra nhiều vấn đề về môi trường.

Ông Sakda Sinives, một chuyên gia từ Thái Lan, đã chỉ ra rằng việc phân hủy vỏ sầu riêng tại các bãi chôn lấp có thể phát thải khí nhà kính, bao gồm khí mê-tan và carbon dioxide. Những khí này không chỉ gây ô nhiễm không khí mà còn ảnh hưởng đến sức khỏe con người và môi trường sống.

Không chỉ gây ô nhiễm, vỏ sầu riêng còn tạo ra mùi hôi khó chịu khi phân hủy, làm ô nhiễm nguồn nước và ảnh hưởng đến hệ sinh thái. Mặc dù không có số liệu cụ thể về lượng khí thải từ vỏ sầu riêng, nhưng đây là một vấn đề nghiêm trọng mà nhiều quốc gia, trong đó có Trung Quốc, đang phải đối mặt.

Việt Nam hiện đang chứng kiến sự gia tăng diện tích trồng sầu riêng, với khoảng 151.000ha, trong đó 60% đã cho thu hoạch, sản lượng đạt 1,5 triệu tấn. Điều này đồng nghĩa với việc một lượng lớn vỏ sầu riêng được thải ra môi trường hàng năm, tạo áp lực lớn lên hệ sinh thái.

Để giải quyết vấn đề này, nhiều nghiên cứu đã chỉ ra rằng vỏ sầu riêng có thể được chuyển đổi thành than sinh học, một sản phẩm có giá trị cao. Than sinh học không chỉ giúp cải thiện chất lượng đất mà còn có khả năng giữ ẩm, tăng cường lượng carbon hữu cơ và giảm thiểu ô nhiễm.

Than sinh học được sản xuất từ quá trình nhiệt phân các vật liệu hữu cơ, có thể giúp loại bỏ các chất ô nhiễm như kim loại nặng và thuốc trừ sâu. Hơn nữa, nó còn đóng vai trò như một bể chứa carbon tự nhiên, giúp giảm phát thải khí nhà kính.

Các nghiên cứu từ Trường Đại học Cần Thơ đã chỉ ra rằng vỏ sầu riêng có thể được chuyển đổi thành than sinh học với nhiều đặc tính hóa lý có lợi cho đất. Tuy nhiên, việc ứng dụng thực tế vẫn cần được đánh giá để xác định hiệu quả trong việc cải tạo môi trường đất.

Cuối năm 2023, một doanh nghiệp tại Khánh Hòa đã thành công trong việc sản xuất than sinh học và giấm gỗ từ vỏ sầu riêng. Ông Nguyễn Văn Xuân, Giám đốc Công ty Cổ phần Năng lượng Resa, cho biết rằng việc xử lý vỏ sầu riêng không chỉ giúp giảm ô nhiễm mà còn tạo ra nguồn thu nhập cho nông dân.

Ông Xuân đã phát triển một thiết bị nhiệt phân sử dụng năng lượng mặt trời để chế biến vỏ sầu riêng thành than sinh học và giấm gỗ. Quá trình này cho phép thu được 25 lít giấm gỗ và 15-20kg than sinh học từ một mẻ nhiệt phân.

Giấm gỗ có nhiều ứng dụng trong nông nghiệp như khử mùi, làm thuốc bảo vệ thực vật và diệt côn trùng, với giá bán từ 100.000-150.000 đồng/lít. Trong khi đó, than sinh học có thể được sử dụng như phân bón hoặc chế biến thành than không khói, với giá từ 14.000-15.000 đồng/kg.

Ông Xuân tin rằng quy trình này sẽ thúc đẩy phát triển nông nghiệp bền vững và bảo vệ môi trường. Do đó, doanh nghiệp của ông sẵn sàng chia sẻ mô hình và hướng dẫn quy trình sản xuất cho những ai quan tâm đến việc chế biến than sinh học từ phụ phẩm nông nghiệp, đặc biệt là vỏ sầu riêng.