Sử dụng tiêu chuẩn để định hướng phát triển quốc gia

Trong bối cảnh toàn cầu hóa và cạnh tranh ngày càng gay gắt, việc áp dụng tiêu chuẩn trong quản lý và phát triển kinh tế trở thành một yếu tố then chốt. Bộ trưởng Khoa học và Công nghệ Nguyễn Mạnh Hùng đã nhấn mạnh rằng, để quốc gia có thể phát triển bền vững, việc sử dụng tiêu chuẩn là điều không thể thiếu. Điều này không chỉ giúp nâng cao chất lượng sản phẩm mà còn tạo ra một môi trường kinh doanh minh bạch và hiệu quả.

Buổi làm việc của Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hùng với Ủy ban Tiêu chuẩn Đo lường Chất lượng Quốc gia vào sáng 28/3 đã kéo dài gần sáu giờ đồng hồ. Tại đây, Bộ trưởng cùng các Thứ trưởng và cán bộ đã thảo luận sâu về các khái niệm cơ bản như “tiêu chuẩn”, “đo lường” và “chất lượng”. Mục tiêu là tìm ra những phương pháp mới để thúc đẩy sự phát triển trong thời gian tới.

“Để quốc gia phát triển theo hướng nào, tiêu chuẩn cần phải dẫn dắt theo hướng đó. Do đó, tiêu chuẩn cần phải ổn định, toàn diện và bao trùm tất cả các lĩnh vực như chính trị, kinh tế, văn hóa, xã hội và môi trường. Đây là một nhiệm vụ lớn lao mà chúng ta cần phải thực hiện”, Bộ trưởng nhấn mạnh.

Dẫn dắt sự phát triển thông qua tiêu chuẩn

Ông Hà Minh Hiệp, quyền Chủ tịch Ủy ban, đã chỉ ra rằng Việt Nam đã đạt được nhiều thành tựu trong lĩnh vực tiêu chuẩn, đo lường và chất lượng. Chỉ số Hạ tầng Chất lượng NQI của Việt Nam đã xếp thứ 42 trên 155 quốc gia vào năm 2024. Theo các báo cáo từ các tổ chức quốc tế như OECD và ISO, lĩnh vực này đóng góp khoảng 0,5-2% vào GDP của các quốc gia, tương đương hàng tỷ USD cho nền kinh tế Việt Nam.

Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hùng đã ghi nhận những đóng góp của Ủy ban trong suốt hơn 60 năm qua và nhấn mạnh rằng hoạt động của Ủy ban cần duy trì các yếu tố cốt lõi. Tiêu chuẩn không chỉ là yêu cầu mà còn là yếu tố dẫn đường; đo lường là công cụ để đánh giá sự đạt yêu cầu; và quản lý chất lượng là việc thực thi các tiêu chuẩn đó.

Để thực hiện điều này, Bộ trưởng cho rằng ba chức năng chính của Ủy ban cần tạo thành một vòng tròn khép kín, liên kết với quy trình “do-check-act” của các doanh nghiệp. Quy chuẩn có thể được coi là “sàn” để các tổ chức, doanh nghiệp thực hiện. Khi sản phẩm ra thị trường, cần có sự đo lường để đánh giá và cải tiến liên tục. “Việc này sẽ tạo ra một vòng tròn khép kín và cải tiến không ngừng”, Bộ trưởng nhấn mạnh.

Ông cũng chỉ ra rằng nhiều tổ chức và doanh nghiệp hiện nay vẫn còn tâm lý không coi trọng số liệu mà thường dựa vào cảm tính. Do đó, Ủy ban cần phải đóng góp mạnh mẽ hơn để thay đổi tư duy này. “Cần xây dựng văn hóa ra quyết định dựa trên dữ liệu”, ông nhấn mạnh, “đo để ra quyết định đúng, từ đó cải tiến và nâng cao chất lượng sản phẩm, dịch vụ”.

“Cần để các tổ chức, doanh nghiệp nhận thức rằng tiêu chuẩn, đo lường và chất lượng không chỉ là chi phí tuân thủ mà còn là cách để họ phát triển. Nếu họ thấy điều này có lợi cho mình, họ sẽ tự nguyện thực hiện”, Bộ trưởng nói. Ông cũng nhấn mạnh rằng chất lượng là yếu tố quyết định cho sự phát triển bền vững của doanh nghiệp, từ đó góp phần vào sự phát triển bền vững của quốc gia và bảo vệ quyền lợi của người dân.

Áp dụng quy chuẩn vào quản trị quốc gia

Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hùng đã nhấn mạnh rằng cần sớm áp dụng quy chuẩn kỹ thuật vào quản trị quốc gia, thay đổi tư duy rằng “quy chuẩn kỹ thuật chỉ dành cho hàng hóa”. Ông cho rằng việc này sẽ giúp áp dụng tư duy kỹ thuật trong quản lý, từ đó nâng cao hiệu quả công việc.

Việc ban hành các chính sách cần phải đảm bảo có chỉ tiêu đầu ra rõ ràng và có thể đo lường hiệu quả một cách công khai, minh bạch. Điều này không chỉ giúp tăng cường khả năng quản trị mà còn nâng cao năng lực cạnh tranh của quốc gia. “Đây là một bước đi quan trọng để đưa Việt Nam đến những thành công mới”, ông nhấn mạnh.

Trong bối cảnh Việt Nam đang hướng tới mục tiêu tăng trưởng mạnh mẽ, Bộ trưởng đã giao Ủy ban tham gia vào việc nâng cao chất lượng cuộc sống cho người dân, tinh gọn bộ máy, phát triển năng lượng xanh và giải quyết ô nhiễm môi trường.

Ông cũng yêu cầu Ủy ban cần tự xây dựng tiêu chuẩn cho chính mình, đẩy mạnh chuyển đổi số và ứng dụng công nghệ mới như AI để giảm tải công việc cho cán bộ, nhân viên, đồng thời dám nhận những nhiệm vụ lớn hơn.

“Tiêu chuẩn là để dẫn đường. Một quốc gia muốn đi tới đâu thì cần sử dụng tiêu chuẩn để dẫn dắt quốc gia tới đó”, ông khẳng định.

Lưu Quý