Nguyễn Ngọc Tư: Nỗi tiếc nuối về những độc giả đã rời bỏ

Nguyễn Ngọc Tư, một trong những nhà văn nổi bật của văn học Việt Nam với tác phẩm “Cánh đồng bất tận”, đã bày tỏ sự tiếc nuối khi nhiều độc giả không còn đồng hành cùng chị trong hành trình sáng tác. Chị cho rằng việc đổi mới phong cách viết là cách thể hiện sự tôn trọng đối với độc giả.

Vào đầu tháng 3, nhà văn đã cho ra mắt tập tản văn mới mang tên Tiếng gọi chân trời, đánh dấu sự trở lại sau tập truyện Trôi phát hành năm 2023. Nhân dịp này, chị đã chia sẻ về nguồn cảm hứng và quan điểm sáng tác của mình.

– Chị đã lấy cảm hứng từ đâu để viết nên tập tản văn Tiếng gọi chân trời?

– Cảm hứng đến từ chính cuộc sống của tôi, từ những cảm giác không yên ổn, sự chật chội và thiếu tự do. Chủ đề này luôn hiện hữu trong các tác phẩm của tôi, và tôi cảm thấy mình cần phải viết về nó. Con người thật nhỏ bé trước thiên nhiên, và sự biến đổi của tự nhiên cũng tác động đến con người. Tôi luôn bị cuốn hút bởi những điều xung quanh như cây cỏ, sông hồ và thời tiết.

– Tại sao chị lại thường xuyên đề cập đến các vấn đề toàn cầu như ô nhiễm môi trường và biến đổi khí hậu trong tác phẩm của mình?

– Đối với một nhà văn, mọi điều trong cuộc sống đều có thể trở thành nguồn cảm hứng. Tôi không phân biệt vùng miền hay dân tộc, mà chỉ tập trung vào thân phận con người. Dù ở đâu, con người cũng phải đối mặt với những biến động của xã hội và tự nhiên. Tuy nhiên, tôi luôn cố gắng tìm kiếm những góc nhìn mới để không lặp lại những chủ đề đã được khai thác quá nhiều.

Nhà văn Nguyễn Ngọc Tư. Ảnh: Nhân vật cung cấp

– Trong một số tác phẩm, các nhân vật của chị thường ở trong trạng thái mơ màng và vô định. Điều này phản ánh tâm trạng của chị như thế nào trong quá trình sáng tác?

– Tôi thường sáng tác bằng lý trí và cố gắng không để bản thân lộ diện trong tác phẩm. Tuy nhiên, nếu độc giả nhận ra những cảm xúc của tôi trong các nhân vật, điều đó cũng không sai. Những cảm giác tiêu cực là điều mà bất kỳ ai cũng có thể trải qua trong cuộc sống, và việc phân tích chúng là một phần hấp dẫn của văn chương.

– Phản hồi từ độc giả có ảnh hưởng như thế nào đến quá trình sáng tác của chị?

– Tôi không sử dụng mạng xã hội, vì vậy tôi chỉ có thể dựa vào doanh số bán sách để đánh giá. Khi phong cách viết của tôi trở nên khó nắm bắt, số lượng sách bán ra cũng giảm dần. Điều này khiến tôi phải suy nghĩ về việc tìm kiếm những cách viết mới, vì không thể sống bằng nghề viết nếu không có độc giả.

Tôi không quá quan tâm đến việc độc giả muốn đọc gì, vì điều đó giống như việc cố gắng làm hài lòng mọi người mà quên đi bản thân. Thay vào đó, tôi muốn dành thời gian để học hỏi và viết theo cách của mình. Tôi tin rằng độc giả sẽ tìm thấy phong cách văn chương phù hợp với họ.

– Chị cảm thấy thế nào khi thử nghiệm thể loại mới nhưng không được độc giả đón nhận?

– Tôi cũng cảm thấy tiếc nuối khi mất đi một lượng độc giả từng yêu mến mình. Họ đã ủng hộ tôi trong những ngày đầu còn non nớt, giúp tôi có thể sống bằng nghề viết. Tuy nhiên, tôi tin rằng việc không ngừng đổi mới và khám phá những đề tài mới là cách tôn trọng độc giả.

Bìa Tiếng gọi chân trời – tập tản văn mới nhất của Nguyễn Ngọc Tư. Ảnh: NXB Trẻ

– Tại sao chị ít khi ra mắt tiểu thuyết?

– Khi nghĩ đến tiểu thuyết, tôi lại nghĩ đến thời gian. Nếu thời gian của tôi bị phân tán hoặc bị gián đoạn bởi những biến cố bất ngờ, việc nuôi dưỡng một tiểu thuyết sẽ trở nên rất khó khăn.

– Chị có quan tâm đến sự phát triển của trí tuệ nhân tạo (AI) trong văn học không?

– Tôi chỉ lo lắng về việc công nghệ này có thể ảnh hưởng đến công việc của con cái tôi trong tương lai. Còn với cuộc sống và sáng tác của tôi, AI dường như không có ảnh hưởng nhiều, ít nhất là trong hiện tại.

– Chị hỗ trợ con trai Cao Khải An như thế nào khi cậu bé muốn theo đuổi con đường viết lách?

– Tôi không khuyến khích hay ngăn cản con, mà chỉ tạo điều kiện cho con có một tủ sách trong nhà. Việc sáng tác phải xuất phát từ nhu cầu và niềm vui của con. Văn chương rất quý giá, nhưng tự do trong sáng tạo còn quý hơn.

Nguyễn Ngọc Tư, 49 tuổi, hiện đang sinh sống và làm việc tại Cà Mau. Cô là tác giả của nhiều tác phẩm nổi tiếng và gần đây đã nhận giải thưởng Văn học Đông Nam Á xuất sắc tại một sự kiện tại Trung Quốc cho các truyện ngắn của mình.

Cuốn Cánh đồng bất tận của chị đã bán được hơn 150 nghìn bản và được chuyển thể thành phim vào năm 2010. Tác phẩm của chị đã được dịch ra nhiều thứ tiếng và nhận được sự đón nhận nồng nhiệt từ độc giả trong và ngoài nước.

Quế Chi