Những thay đổi trong chính sách bảo hiểm thất nghiệp từ 1/1/2026

Chính sách bảo hiểm thất nghiệp (BHTN) sẽ có nhiều thay đổi quan trọng từ ngày 1/1/2026, theo quy định của Luật Việc làm sửa đổi. Những điều chỉnh này không chỉ ảnh hưởng đến mức đóng mà còn mở rộng đối tượng tham gia, nhằm tạo điều kiện thuận lợi hơn cho người lao động trong bối cảnh thị trường lao động đang có nhiều biến động.

Tỷ lệ đóng bảo hiểm thất nghiệp tối đa 1%

Luật Việc làm sửa đổi đã đưa ra quy định mới về tỷ lệ đóng vào Quỹ BHTN, không còn cố định ở mức 1% mỗi tháng như trước đây. Thay vào đó, mức đóng sẽ được quy định tối đa là 1%. Cụ thể, người lao động sẽ đóng 1% trên mức lương tháng, trong khi chủ sử dụng lao động cũng sẽ đóng tối đa 1% trên tổng quỹ tiền lương tháng của tất cả lao động tham gia BHTN. Nhà nước sẽ hỗ trợ tối đa 1% từ ngân sách để đảm bảo tính công bằng và hỗ trợ cho người lao động.

Chính phủ sẽ có hướng dẫn chi tiết để đảm bảo việc thực hiện quy định này một cách linh hoạt và hiệu quả. Điều này có nghĩa là mức đóng sẽ không được tùy ý lựa chọn mà sẽ được quy định cụ thể cho từng nhóm đối tượng tham gia.

Đối tượng tham gia BHTN được mở rộng

Chính sách mới sẽ mở rộng diện tham gia BHTN, đồng bộ với các quy định trong Luật Bảo hiểm xã hội sửa đổi. Theo đó, lao động có hợp đồng lao động từ một tháng trở lên sẽ được tham gia, thay vì ba tháng như hiện tại. Điều này bao gồm cả những trường hợp mà hai bên thỏa thuận bằng tên gọi khác nhưng thực chất vẫn có công việc có trả lương.

Đối tượng tham gia cũng sẽ bao gồm những người làm việc không toàn thời gian, miễn là mức lương trong tháng đạt hoặc vượt mức lương tối thiểu theo quy định. Ngoài ra, các chức danh quản lý trong doanh nghiệp và hợp tác xã cũng sẽ được đưa vào diện tham gia BHTN, tạo điều kiện cho nhiều người lao động có cơ hội được bảo vệ quyền lợi.

Quy định rõ ràng về tiền lương làm căn cứ đóng BHTN

Luật sửa đổi cũng quy định rõ ràng hơn về tiền lương làm căn cứ đóng BHTN. Đối với lao động khu vực công, mức lương sẽ được tính theo chức vụ, ngạch bậc và các khoản phụ cấp liên quan. Đối với khu vực tư, căn cứ đóng sẽ bao gồm mức lương theo công việc, phụ cấp và các khoản bổ sung khác. Mức lương tối đa để tính đóng BHTN sẽ không vượt quá 20 lần mức lương tối thiểu theo vùng do Chính phủ công bố.

Trong trường hợp lao động bị tạm giam hoặc tạm đình chỉ công việc, hai bên sẽ tạm dừng việc đóng BHTN. Nếu lao động được truy lĩnh đủ tiền lương, hai bên sẽ có trách nhiệm đóng bù cho thời gian tạm dừng này.

Đăng ký và quản lý cơ sở dữ liệu lao động

Luật sửa đổi cũng quy định về việc đăng ký lao động và xây dựng cơ sở dữ liệu người lao động, kết nối với các cơ sở dữ liệu quốc gia khác. Thông tin đăng ký sẽ bao gồm các thông tin cá nhân cơ bản, trình độ học vấn, tình trạng việc làm và nhu cầu về việc làm. Việc này nhằm tạo ra một hệ thống quản lý thông tin lao động thống nhất và hiệu quả hơn.

Hiện tại, có hơn 60% lao động trong độ tuổi chưa được thu thập thông tin về việc làm, điều này gây khó khăn trong việc tiếp cận các chính sách xã hội. Việc xây dựng cơ sở dữ liệu sẽ giúp cải thiện tình hình này, đặc biệt là trong các giai đoạn cần hỗ trợ khẩn cấp.

Chính sách BHTN đã được triển khai từ năm 2009 với nhiều chế độ hỗ trợ khác nhau, bao gồm trợ cấp thất nghiệp, tư vấn việc làm và hỗ trợ học nghề. Đến cuối năm 2024, số người tham gia BHTN đã đạt hơn 16 triệu người, với số thu ước đạt 23.700 tỷ đồng.

Những thay đổi trong chính sách BHTN không chỉ giúp bảo vệ quyền lợi của người lao động mà còn tạo ra một môi trường làm việc công bằng và bền vững hơn trong tương lai.