Arab Saudi có thể không mua được tiêm kích F-35 dù ký thỏa thuận lớn với Mỹ

Trong bối cảnh căng thẳng địa chính trị gia tăng, Arab Saudi đã ký một thỏa thuận vũ khí kỷ lục với Mỹ trị giá gần 142 tỷ USD. Tuy nhiên, việc mua tiêm kích tàng hình F-35 vẫn còn là một dấu hỏi lớn do những cam kết giữa Washington và Tel Aviv.

Thỏa thuận vũ khí kỷ lục giữa Mỹ và Arab Saudi

Vào ngày 13/5, Mỹ và Arab Saudi đã chính thức ký kết một thỏa thuận vũ khí lớn nhất trong lịch sử, với mục tiêu cung cấp cho Arab Saudi nhiều thiết bị quân sự hiện đại từ hơn 10 công ty quốc phòng hàng đầu của Mỹ. Thỏa thuận này không chỉ mang lại lợi ích cho Arab Saudi mà còn củng cố mối quan hệ chiến lược giữa hai quốc gia.

Khả năng mua tiêm kích F-35 của Arab Saudi

Các nguồn tin từ Reuters cho biết, trong các cuộc thảo luận giữa hai bên, khả năng Arab Saudi mua tiêm kích F-35 đã được đề cập. Tuy nhiên, hiện tại vẫn chưa rõ mức độ tiến triển của các cuộc đàm phán này và liệu có thể đạt được thỏa thuận cụ thể hay không.

Cam kết của Mỹ đối với Israel và tác động đến thương vụ F-35

Nhiều chuyên gia quân sự đã chỉ ra rằng việc bán F-35 cho Arab Saudi có thể vi phạm cam kết của Mỹ đối với Israel, thông qua thỏa thuận bảo đảm Lợi thế Quân sự Định tính (QME). Điều này có thể dẫn đến những thay đổi lớn trong cán cân sức mạnh quân sự tại khu vực Trung Đông.

Arab Saudi và khát vọng sở hữu F-35

Arab Saudi đã bày tỏ mong muốn trở thành quốc gia thứ hai ở Trung Đông sở hữu tiêm kích F-35, sau Israel. Tuy nhiên, thỏa thuận vũ khí trị giá 110 tỷ USD mà nước này ký với Mỹ vào năm 2017 chủ yếu là cam kết, và chưa có thông tin rõ ràng về số lượng vũ khí thực tế mà Arab Saudi đã mua.

Thực trạng thị trường vũ khí tại Trung Đông

Mặc dù nhu cầu về tiêm kích F-35 tại Trung Đông đang gia tăng, Mỹ vẫn giữ lập trường cứng rắn trong việc không bán loại máy bay này cho Arab Saudi và các quốc gia khác trong khu vực nhằm duy trì QME. Hiện tại, Israel là quốc gia duy nhất trong khu vực sở hữu F-35, với một phi đội đáng kể và đang tiếp tục mở rộng khả năng của mình.

Israel và ưu thế công nghệ quân sự

Israel không chỉ sở hữu F-35 mà còn vận hành phiên bản F-35I Adir, được tùy chỉnh đặc biệt cho nhu cầu của nước này. Điều này cho phép Israel duy trì ưu thế công nghệ và chiến thuật trong khu vực, đặc biệt trong bối cảnh xung đột quân sự liên tục.

Cam kết lâu dài của Mỹ đối với Israel

Cam kết của Mỹ về việc duy trì lợi thế quân sự cho Israel đã tồn tại từ những năm 1960, và đã được luật hóa vào năm 2008. Điều này có nghĩa là trước khi bán bất kỳ loại vũ khí nào cho các quốc gia khác ở Trung Đông, Mỹ sẽ xem xét kỹ lưỡng vị thế quân sự của Israel.

Thách thức trong các thương vụ vũ khí tại Trung Đông

Trong nhiều thập kỷ qua, các hợp đồng bán vũ khí của Mỹ cho các quốc gia Arab thường gặp phải thách thức do QME. Một số thương vụ chỉ thành công nhờ vào cam kết của Mỹ trong việc duy trì QME hoặc cung cấp thêm vũ khí cho Israel.

Những phản ứng từ Israel đối với các thương vụ vũ khí

Israel đã từng phản đối mạnh mẽ khi Mỹ có ý định bán máy bay cho Arab Saudi vào năm 1981. Hợp đồng này chỉ được thông qua sau khi Mỹ cam kết bổ sung viện trợ quân sự cho Israel. Tương tự, trong năm 2020, Mỹ đã phê duyệt việc bán F-35 cho một quốc gia khác trong khu vực, nhưng cũng phải đảm bảo rằng Israel vẫn giữ được lợi thế quân sự.

Nhìn chung, mặc dù Arab Saudi đang nỗ lực để sở hữu tiêm kích F-35, nhưng những rào cản về chính trị và cam kết quân sự giữa Mỹ và Israel vẫn là những yếu tố quyết định trong việc liệu thương vụ này có thể thành công hay không.