Nhà nước chỉ đánh giá kết quả nghiên cứu, không can thiệp vào quy trình

Trong bối cảnh hiện nay, việc thúc đẩy nghiên cứu khoa học và công nghệ trở thành một trong những ưu tiên hàng đầu của Chính phủ. Để đạt được điều này, một chính sách mới đã được đề xuất, nhằm trao quyền tự chủ cho các cơ sở nghiên cứu và nhà khoa học, đồng thời chỉ tập trung vào việc đánh giá kết quả cuối cùng mà không can thiệp vào quy trình thực hiện.

Chính sách tự chủ trong nghiên cứu khoa học

Dự án Luật Khoa học, Công nghệ và Đổi mới sáng tạo đã được Chính phủ trình lên Quốc hội vào ngày 6/5. Trong đó, một trong những điểm nổi bật là việc trao quyền tự chủ và tự chịu trách nhiệm cho các cơ sở nghiên cứu. Điều này không chỉ bao gồm hoạt động chuyên môn mà còn cả việc xây dựng bộ máy và quản lý chi tiêu theo cơ chế khoán.

Quản lý mục tiêu và kết quả nghiên cứu

Phó Thủ tướng Lê Thành Long đã nhấn mạnh rằng Nhà nước sẽ tập trung vào việc quản lý mục tiêu và kết quả đầu ra của các dự án nghiên cứu, thay vì can thiệp vào phương pháp thực hiện. Sự thay đổi này được kỳ vọng sẽ tạo ra một môi trường thuận lợi hơn cho các nhà khoa học, giúp họ có thể tự do sáng tạo và phát triển các ý tưởng mới mà không lo ngại về sự can thiệp từ bên ngoài.

Chấp nhận rủi ro và trách nhiệm

Bộ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ Nguyễn Mạnh Hùng đã chỉ ra rằng việc chấp nhận rủi ro trong từng nhiệm vụ nghiên cứu là điều cần thiết. Tuy nhiên, hiệu quả hoạt động sẽ được đánh giá dựa trên tổng thể tổ chức và chương trình nghiên cứu. Những tổ chức hoạt động hiệu quả sẽ được ưu tiên cấp thêm kinh phí, trong khi những tổ chức kém hiệu quả có thể sẽ phải đối mặt với việc cắt giảm nguồn lực hoặc thậm chí là giải thể.

Khuyến khích đổi mới và sáng tạo

Bộ trưởng cũng nhấn mạnh rằng việc giao quyền tự chủ không có nghĩa là buông lỏng trách nhiệm. Ngược lại, điều này nhằm tạo ra một cơ chế linh hoạt, khuyến khích sự đổi mới và sáng tạo trong nghiên cứu. Những nhà khoa học dám chấp nhận rủi ro sẽ có cơ hội theo đuổi những vấn đề thách thức, từ đó tạo ra những đột phá trong lĩnh vực khoa học.

Quyền lợi từ thương mại hóa kết quả nghiên cứu

Dự luật cũng bổ sung quy định về quyền sở hữu và thương mại hóa kết quả nghiên cứu. Các cơ sở nghiên cứu sẽ có quyền tự quyết đối với thành quả và tài sản hình thành từ hoạt động nghiên cứu. Đặc biệt, những người trực tiếp tham gia nghiên cứu sẽ được hưởng ít nhất 30% lợi nhuận từ việc thương mại hóa kết quả nghiên cứu, đồng thời có quyền tham gia vào việc thành lập và điều hành các doanh nghiệp khoa học công nghệ.

Chính sách ưu đãi và thu hút nhân tài

Dự thảo cũng đề xuất các chính sách ưu đãi về thuế thu nhập cá nhân và thưởng cho các nghiên cứu cơ bản. Nhà nước sẽ chú trọng thu hút chuyên gia nước ngoài và người Việt Nam ở nước ngoài thông qua các ưu đãi về lương và tạo điều kiện thuận lợi về giấy phép lao động.

Thảo luận và thông qua dự án Luật

Dự án Luật Khoa học, Công nghệ và Đổi mới sáng tạo sẽ được Quốc hội thảo luận vào ngày 13/5 và dự kiến sẽ được thông qua trong kỳ họp thứ hai. Đây là một bước tiến quan trọng trong việc cải cách và nâng cao chất lượng nghiên cứu khoa học tại Việt Nam.

Sơn Hà

Bạn có thể đặt mọi câu hỏi, vấn đề về Khoa học công nghệ, Đổi mới sáng tạo, Chuyển đổi số trực tiếp cho các cơ quan chức năng liên quan.