Xem xét việc rút ngắn nhiệm kỳ đại biểu Quốc hội khóa 15

Trong bối cảnh chính trị hiện nay, việc điều chỉnh thời gian nhiệm kỳ của đại biểu Quốc hội và đại biểu HĐND các cấp đang trở thành một vấn đề quan trọng. Thường vụ Quốc hội đã quyết định trình Quốc hội về việc rút ngắn ba tháng nhiệm kỳ để tạo điều kiện cho cuộc bầu cử diễn ra sớm hơn.

Phó chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật và Tư pháp, bà Nguyễn Phương Thủy, đã chia sẻ tại buổi họp báo trước kỳ họp 9 rằng việc rút ngắn nhiệm kỳ này không chỉ đáp ứng nhu cầu thực tiễn mà còn là vấn đề đã được đề cập trong nhiều nhiệm kỳ trước. Điều này cho thấy sự linh hoạt và nhạy bén của Quốc hội trong việc điều chỉnh các quy định cho phù hợp với tình hình thực tế.

Thông thường, Đại hội Đại biểu toàn quốc của Đảng diễn ra vào tháng 1, và các cuộc bầu cử đại biểu Quốc hội cũng như đại biểu HĐND thường được tổ chức vào khoảng ngày 19/5. Điều này tạo ra khoảng thời gian gần 4 tháng để thực hiện các công tác bầu cử và kiện toàn nhân sự cấp cao. Tuy nhiên, bà Thủy cho rằng thời gian này là quá dài, trong khi yêu cầu về tổ chức bộ máy và nhân sự cần được hoàn thiện sớm hơn.

Vì lý do đó, Thường vụ Quốc hội đã nhất trí trình Quốc hội về việc rút ngắn nhiệm kỳ của Quốc hội khóa 15 và các đại biểu HĐND, nhằm đảm bảo cuộc bầu cử diễn ra ngay sau khi kết thúc Đại hội Đảng toàn quốc. Điều này không chỉ giúp tăng cường tính hiệu quả trong công tác tổ chức mà còn tạo điều kiện thuận lợi cho việc kiện toàn nhân sự trong các cơ quan Nhà nước.

Bà Thủy cũng nhấn mạnh rằng Luật Bầu cử đại biểu Quốc hội và đại biểu HĐND sẽ được xem xét và sửa đổi theo hướng đơn giản hóa các quy trình bầu cử, nhằm đảm bảo quyền lợi của công dân trong việc bầu cử và ứng cử.

Chỉ định lãnh đạo chính quyền sau khi sắp xếp

Ủy ban Thường vụ Quốc hội đã đề xuất Chính phủ thực hiện các quy định về chức danh đối với các đơn vị hành chính sau khi sắp xếp. Cụ thể, trong trường hợp hợp nhất hoặc sáp nhập các đơn vị hành chính cấp tỉnh, các địa phương sẽ không tổ chức bầu cử cho các chức danh như chủ tịch, phó chủ tịch HĐND, UBND, và các trưởng ban của HĐND.

Thay vào đó, các chức danh này sẽ được chỉ định bởi Ủy ban Thường vụ Quốc hội, Thủ tướng Chính phủ và Thường trực HĐND cấp tỉnh, cấp xã, dựa trên thông báo của cấp ủy có thẩm quyền. Điều này nhằm đảm bảo tính liên tục và ổn định trong quản lý nhân sự tại các đơn vị hành chính mới.

Bà Thủy cho biết, cơ chế chỉ định này đã được Bộ Chính trị xem xét và thông qua, đánh dấu một bước tiến quan trọng trong việc sắp xếp lại các đơn vị hành chính. Đây là lần đầu tiên cơ chế này được áp dụng, nhằm phục vụ cho việc sắp xếp quy mô lớn và đặc biệt.

Trong lần sắp xếp này, không chỉ có việc nhập các xã mà còn có chủ trương không tổ chức đơn vị hành chính cấp huyện. Điều này đồng nghĩa với việc các cơ quan thuộc chính quyền địa phương cấp huyện sẽ kết thúc hoạt động cùng thời điểm với việc sáp nhập cấp tỉnh và nhập cấp xã.

Để đáp ứng yêu cầu về bố trí cán bộ tại các đơn vị mới, Bộ Chính trị đã chỉ đạo thực hiện cơ chế chỉ định, bổ nhiệm cho các chức danh lãnh đạo tại HĐND và UBND của các đơn vị thực hiện sắp xếp. Cơ chế này sẽ chỉ áp dụng trong năm 2025, sau đó quy trình sẽ trở về hình thức bầu cử thông thường.

Kỳ họp thứ 9 của Quốc hội đã khai mạc vào sáng 5/5, với hình thức họp tập trung tại Nhà Quốc hội. Kỳ họp sẽ diễn ra trong hai đợt, từ 5-29/5 và 11-30/6, với tổng thời gian làm việc dự kiến là 37 ngày. Quốc hội sẽ xem xét và quyết định sửa đổi, bổ sung một số điều của Hiến pháp năm 2013, cùng với việc thông qua 34 luật và 11 nghị quyết.

Trong kỳ họp này, Quốc hội cũng sẽ thảo luận về nhiều vấn đề quan trọng khác, bao gồm việc rút ngắn nhiệm kỳ của Quốc hội khóa 15 và HĐND các cấp, cũng như ấn định ngày bầu cử cho nhiệm kỳ 2026-2031. Đây là những nội dung quan trọng, ảnh hưởng trực tiếp đến công tác tổ chức và quản lý Nhà nước trong thời gian tới.

Sơn Hà