Khám Phá 18 Bộ Xương Cổ Tại Hang Đá Nghệ An

Gần đây, một phát hiện khảo cổ đáng chú ý đã thu hút sự quan tâm của giới nghiên cứu và cộng đồng. Tại hang Lèn Chùa, huyện Nghĩa Đàn, tỉnh Nghệ An, các nhà khảo cổ đã phát hiện ra 18 bộ xương cùng hộp sọ, được cho là di cốt của cư dân từ thời kỳ văn hóa Hòa Bình, cách đây khoảng 10.000 năm.

Trong hai ngày qua, các cơ quan chức năng đã mở rộng khu vực tìm kiếm xung quanh hang Lèn Chùa. Kết quả cho thấy có 18 bộ xương và hộp sọ nằm rải rác trên nền đất và vách đá. Ngoài ra, còn có nhiều vỏ ốc, sò và mảnh gốm vỡ, cho thấy sự hiện diện của các hoạt động sinh hoạt của con người trong quá khứ. Hiện tại, Công an tỉnh Nghệ An đang tiến hành điều tra để làm rõ sự việc này.

Theo thông tin từ lãnh đạo Phòng Quản lý di sản thuộc Sở Văn hóa Thể thao và Du lịch tỉnh Nghệ An, những bộ di cốt này có thể thuộc về cư dân thời kỳ văn hóa Hòa Bình, một nền văn hóa nổi bật trong lịch sử Việt Nam. Các nghiên cứu trước đây tại những hang động tương tự đã chỉ ra rằng những bộ xương này có thể có niên đại từ 10.000 đến 3.000 năm trước Công nguyên, thuộc giai đoạn hậu kỳ đồ đá cũ và sơ kỳ đồ đá mới.

Hang Lèn Chùa. Ảnh: Hùng Lê

Các nhà nghiên cứu cho biết, cư dân thuộc nền văn hóa Hòa Bình thường chọn những hang động gần sông suối và đồng ruộng để sinh sống, nhằm thuận tiện cho việc lấy nước và săn bắt. Họ sống theo từng nhóm nhỏ, sử dụng các công cụ thô sơ như đá và vỏ ốc. Khi có người qua đời, họ thường an táng ngay tại hang cùng với một số vật dụng thân thuộc, dưới các lớp vỏ sò và nhuyễn thể.

“Môi trường trong hang tối tăm và yếm khí đã giúp cho xương cốt tồn tại qua hàng nghìn năm mà không bị phân hủy hoàn toàn”, lãnh đạo Phòng Quản lý di sản cho biết. Việc phát hiện ra những hiện vật này có thể do một số người đã nghĩ rằng trong hang có cổ vật nên đã tiến hành đào xới.

Để xác định chính xác đặc điểm nhân chủng học và niên đại của các bộ di cốt, Sở Văn hóa Thể thao và Du lịch tỉnh Nghệ An sẽ hợp tác với các chuyên gia khảo cổ để thực hiện giám định bằng phương pháp đồng vị phóng xạ Carbon-14. Nếu đúng là di cốt của người xưa, các bộ xương này sẽ được đưa vào danh mục để tiến hành khai quật khẩn cấp trong thời gian tới, với các nghiên cứu có thể kéo dài hàng tháng.

“Nếu tiếp tục đào sâu khoảng 3-4 mét, rất có thể sẽ phát hiện thêm nhiều di cốt cùng với các hiện vật như đồ gốm, rìu, vỏ sò, thậm chí cả đồ vật từ thời văn hóa Đông Sơn”, lãnh đạo Phòng Quản lý di sản nhận định. Ông cũng khuyến cáo người dân không nên hoang mang hay thêu dệt những câu chuyện không có căn cứ về phát hiện này.

Văn hóa Hòa Bình được công nhận vào năm 1932, do bà M.Colani đề xuất và đã được Đại hội các nhà tiền sử Viễn Đông thông qua. Đây được coi là khởi nguồn cho nền văn minh của người Việt. Các di vật chính của nền văn hóa này bao gồm dụng cụ bằng đá cuội được ghè đẽo, mảnh gốm không có hình thù do kỹ thuật nung chưa đạt yêu cầu.

Một số hiện vật được phát hiện tại hang Lèn Chùa. Ảnh: Hùng Lê

Vào chiều ngày 25/4, một số người dân trong khu vực đã vào hang Lèn Chùa để tránh nắng và tình cờ phát hiện ra hai bộ xương tại cửa hang, sau đó đã báo cáo cho chính quyền địa phương.

Hang Lèn Chùa nằm giữa cánh đồng mía, giáp ranh giữa xã Nghĩa Thành và Nghĩa Hưng, huyện Nghĩa Đàn, cách khu dân cư khoảng 200 mét và ít người qua lại. Cửa hang rộng khoảng 5 mét, cách tuyến đường phụ mà người dân thường đi làm đồng khoảng 10 mét, bên trong có ngách sâu 7 mét, lối vào bị cỏ dại và cây cối bao phủ.

Đây là lần đầu tiên hang Lèn Chùa được phát hiện và khai thác. Trước đây, hang này từng gần với kho quân khí và đã được sử dụng để hủy đạn. Hiện tại, lối vào hang đã bị chặn lại bằng đá, nhưng vẫn có thể ra vào. Các cơ quan chức năng bước đầu nhận định rằng những bộ xương và hộp sọ này không liên quan đến các hoạt động quân sự.

Nghệ An có hàng trăm hang đá, chủ yếu tập trung tại các huyện miền Tây như Anh Sơn, Nghĩa Đàn, Quỳ Châu, Quỳ Hợp, Quế Phong… Đến nay, các cơ quan chức năng đã ghi nhận 27 di tích khảo cổ học, lưu dấu ấn của người Việt cổ từ các giai đoạn của thời đại đá mới. Nhiều địa điểm trong số này hiện đang xuống cấp và chưa được tu bổ.

Đức Hùng